Rasûlullah (s.a.v.) buyurdu ki: " Benden sonra halifelik otuz senedir, ondan sonra hükümdarlık olacaktır." Otuz senelik süre, Hz. Ali'nin oğlu Hz Hasan'ın halifeliği ile tamamlanmıştır. (Halifelik süresi 6 ay)
H.41 de Hz Hasan, Muaviye'ye (ra) beyat etmiştir.
Hz. Ali'nin Oğlu Hz. Hasan'ın Halifeliği
Hz. Ali (r.a), îbn Mülcem tarafından vurulduğunda Müslümanlar, Hz. Ali'ye şöyle dediler: Ey mü'minlerin emiri, yerine bir halife tayin et.
Hayır ben, Rasûlullah (s.a.v.)'ın sizi halifesiz bıraktığı gibi halifesiz bırakacağım.
Eğer Allah, size hayır murad ederse, Rasûlullah'tan sonra en hayırlınızı halife seçme hususunda ittifak ettiğiniz gibi benden sonra da en hayırlınızı halife seçmekte ittifak edersiniz.
Hz. Ali, vefat edince oğlu Hasan namazını kıldırdı.
Çünkü o, Ali'nin en büyük oğlu idi.
Hz. Ali'nin defin işi tamamlandığı zaman Hz. Hasan'a ilk olarak Kays b. Sa'd b. Ubade gelip: "Elini uzat, Allah'ın kitabı ve peygamberinin sünneti üzerine seninle beyatlaşayım." dedi.
Hz. Hasan sustu.
Kays, onunla bey'atlaştı.
Sonra da halk gelip Hasanla bey'atlaştı.
Bu bey'atlaşma, Hz. Ali'nin vefat ettiği günde olmuştu.
Hz. Hasan'ın halifeliğe geçtiği gün Kays b. Sa'd, Azerbeycan valisi idi.
Kays'ın eli altında 40.000 savaşçı vardı.
Bunlar, Hz. Ali'ye ölüm üzerine bey'at etmişlerdi.
Hz Ali vefat edince Kays b. Sa'd, Şamlılarla savaşmak üzere harekete geçmesi için Hz. Hasan'a ısrar etti.
Hz. Hasanda Kays'ı Azerbeycan valiliğinden azledip yerine Ubeydullah b. Abbas'ı atadı.
Hasan, kimse ile savaşmak istemiyordu.
Ancak etrafındakiler zorlayarak onu bu görüşünden vazgeçirdiler ve benzeri duyulmamış büyük bir ordu teşkil ettiler.
Hasan, bu ordunun 12.000 kişilik öncü kuvvetlerinin başına Kays b. Sa'd b. Ubade'yi komutan olarak tayin etti.
Kendisi de diğer askerlerle onun peşi sıra Şam'a doğru harekete geçti ki, Muaviye ve Şamlılarla savaşsın.
Medain'e uğradığında orada mola verdi.
Öncü kuvvetler ilerlediler, kendisi Medain dışında ordugah kurmuş iken biri: "Dikkat edin! Kays b. Sa'd b. Ubade öldürüldü!" diye bağırdı.
İnsanlar ayaklandılar.
Nihayet onlar, Hz. Hasan'ın üzerinde oturmakta olduğu sergisini de elinden zorla almak istediler.
Kendisi bineğine binerken biri onu yaraladı.
Hareket edemeyecek hale geldi.
Hasan, onlara çok kızdı.
Bineğine binip gitti ve Medain'deki beyaz köşke girip konakladı, yaralı haldeydi.
Onun Medain'deki valisi, Sa'd b. Mesud Sakafi idi.
Hasan, askerlerinin etrafından dağılıp gittiklerini görünce onlara öfkelendi ve Şamlılara doğru gitmekte iken Muaviye'ye bir mektup göndererek barış pazarlığında bulunmayı teklif etti.
Muaviye de ona Abdullah b. Amir ile Abdurrahman b. Semüre'yi gönderdi.
Bunlar, Kûfe'ye gelip Hz. Hasan'a istediği malları verdiler.
Hz. Hasan da Kûfe'deki beytül maldan 5.000.000 dirhem alacağına dair bir şart ileri sürdü ve ayrıca Dâr Ebcerd'in haracının kendisine verilmesini ve kendisinin duyacağı şekilde Ali'ye sövülmemesini şart koştu.
Eğer bu şartlarına uyulursa, halifelikten vazgeçeceğini ve idareyi Muaviye'ye bırakacağını, böylece Müslümanların kanlarının akıtılmasını önleyeceğini söyledi.
Bu şartlar üzerinde barış antlaşması yaptılar ve yönetim bütünüyle Muaviye'nin eline geçmiş oldu.
Hz. Hasan'm bu girişimine kardeşi Hüseyin razı olmadı.
Hasan'ı kınadı.
Aslında Hasan'ın yaptığı doğruydu.
Hasan, öncü kuvvetlerinin komutanı Kays b. Sa'd'a haber göndererek Muaviye'ye itaat etmesini ve emrini dinlemesini emretti.
Ancak Kays b. Sa'd, bunu kabule yanaşmadı, hem kendisinin hem de Muaviye'nin emri dışına çıkarak kendisine uyan adamlarıyla birlikte bir tarafa çekildi.
Sonra dönüp Muaviye'ye yakın bir zamanda bey'at etti.
Hz Hasan, hicretin 40.senesinde Muaviye'ye bey'at etmiştir.
Bu yüzden bu seneye Amü'l-Cemaa (cemaat senesi) denilmiştir.
Zira bu senede yönetim bütünüyle Muaviye'nin elinde toplanmıştı.
Bu sene de (H.41) Muğire b. Şube, insanlara hacc ettirmiştir.
Hz. Ali vefat edince Kudüs'te Muaviye'ye bey'at edildi.
Şamlılar da emirü'l mü'minin sıfatıyla Muaviye'ye bey'at ettiler.
Hz. Hasan, Halifelikten vaz geçmiş, hükümdarlığı Muaviye'nin eline bırakmıştı ki, Müslümanların idaresi tek emirin elinde toplansın.
Hicri 41 Hicretîn Kırkbirinci Senesi Hz. Hasan, kardeşi Hüseyin, diğer kardeşleri ve amcaları, oğlu Abdullah b. Cafer'le birlikte Irak diyarından göçüp peygamber şehri Medine'ye gittiler.
Hz. Hasan, her bir mahalleden geçtiğinde mahalle sakinleri onu, yönetimi Muaviye lehine bırakmasından ötürü kınayıp azarlıyorlardı.
Aslında o, yaptığı bu işte haklı olup Övgüye layık bir davranış örneği sergilemişti.
Bu eleştiriler ondan sonra da devam etti.
Aslında o, böyle yapmakla sünnete tabi olmuş ve Peygamber Efendimiz'in methine mazhar olmuştu.
Çünkü o, böyle yapmakla ümmetin kanının akıtılmasını önlemişti.
İslam coğrafyasına toplu bakış
622 -Hazreti Muhammed'in (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)
Mekke'den Medine'ye hicreti 622 - Peygamberimiz Aleyhisselamın Medine'de Kıldırdığı İlk Cuma Namazı (Salim b. Avf oğullarının oturdukları Rânuna vadisinde) 622 - Müslümanlar arasında kardeşlik kurulması 622 - Medine'de ilk İslam mescidinin inşası 622 - Hz. Hamza'nın Sîfü'l-Bahr'e Gönderilişi (sefer) 622 - Ubeyde b. Hâris'in Râbığ'a Gönderilişi (sefer) 622 - Sa'd b. Ebi Vakkas'ın Harrar'a Gönderilişi (sefer) 622 - Medine Sözleşmesi yapıldı 622 - Hicret olayını başlangıç tutan takvimin başlaması 623 - Ebva (Veddan) Gazası, Buvat gazası, Sefvan seferi,
Zü'l-Uşeyre Gazâsı, Nahle Seferi, Sevik Gazası 623 - Kıblenin Kudüs'teki Mescid-i Aksâ'dan Mekke' deki Kâbe'ye çevrilmesi 623 - Orucun farz olması ve Ezan okunma usulünün konulması 624 - Bedir gazvesi 624 - Hz. Fâtıma'nın (ra) Hz. Ali (ra) ile Evlenişi 624 - Kaynuka Oğulları Yahudileri Medine'den sürüldüler 625 - Karkaratü'l Küdr Gazası,Gatafan Gazası,
Buhran Gazası,Karde Seferi, 625 - Hz Hasan'ın (ra) doğumu 625 - Uhud gazvesi 625 - Katan Seferi,Abdullah b. Üneys (ra) Seriyyesi,
Reci Seferi,Bi'r-i Mauna olayı,Amr b. Ümeyye Seriyyesi,
Bedru'l Mev'id Gazvesi 626 - Beni Nadir yahudileri Medine'den Sürüldü 626 - İçki Haram Kılındı 626 - Hz Hüseyin Doğdu 626 - Zatürrika Gazvesi,Dümetü'l Cendel Gazvesi,
Beni Mustalık Gazası (Müreysi’ Savaşı) 627 - Hz. Aişe ve İfk (İftira) olayı 627 - Hendek gazvesi 627 - Kurata Seferi,Beni Lihyan Seferi,Gâbe (Zû Kared) Gazası,Gamr (Gamre) seferi,Zülkassa Seferi,Cemum seferi,lys seferi,Tarf seferi,Fedek seferi,
Ükl ve Uranîler olayı, 627 - Hudeybiye barışı 628 - Efendimizin (sav) Hükümdarları İslam'a Daveti 628 - Hayber seferi 628 - Umretu-l kaza 629 - Muta seferi
Müslümanlarla Bizanslılar arasında ilk çarpışma 630 - Mekke'nin Fethi 630 - Huneyn savaşı ve Taif kuşatması 630 - 631 - Bütün Arap yarımadasının İslamiyet'e girişi 631 - Heyetler yılı 631 - Tebük muharebeleri 631 - Dokuzuncu yıl haccı 632 - Hazreti Muhammed'in (sav) Veda haccı, 632 - Hazreti Muhammed'in (sav) efendimizin vefatı
(8 Haziran = 12 Rebiulevvel 632)
632 - Hazreti EbuBekir'in (ra) halife seçilmesi. 632 - Hz Fatıma (ra)'nın vefatı 632 - İrtidad hareketleri ve Usame Ordusu 632 - Hz. Ebu Bekir'in İrtîdad Eden Ve Zekat Vermeyenlerle Savaşmaya Hazırlanması 632 - Yemame savaşı 633 - Hire'nin Fethi,Enbar'ın Fethî,Suriye Fetihleri 634 - Yermük savaşı 634 - Ecnadeyn Savaşı 634 - Halifemiz Hz. Ebu Bekir'in Vefatı
634 -Hz Ömer (ra) halife seçildi 635 - Şam Fethi ,Nemarîk Savaşı,Köprü Savaşı 636 - Kadisiye savaşı 637 - Medayin'in Fethi 637 - Hicri takvim kabul edildi (Hicri 16) 637 - Hulvan fethedildi,Tikrit fethedildi,Musul Fethedildi,
Cezire, Nusaybin ve Harran fetholdu,Tüster'in Fethi 638 - Kudüs'ün Fethi 640 - Mısır'ın Fethi, İskenderiye'nin fethi 641 - Nihavent zaferi 644 - Horasan'ın Fethi 644 - Halifemiz Hz Ömer'in şehit edilmesi (Hicri 23)
644 -Hz. Osman (ra) halife seçildi 645 - Azerbeycan ve Ermeniye Seferi,
Şam'daki Rumlar'a sefer,Rey fethi, 648 - Afrika Gazvesi,Endülüs Gazvesi
Iran ve Türkistan'ı ,Eskişehir'e kadar Anadolu'nun ve Doğu Anadolu'nun Müslümanların eline geçmesi
Kuzey Afrika Fethi, 649 - Kıbrıs'ın Fethi, 651 - Taberistan'ın Fethi 651 - Hz. Osman (ra) KUR ÂN-I KERÎM' i çoğalttı
Çoğaltılan nüshaları değişik İslâm beldelerine gönderdi. 653 - Belencer seferi, Merviruz ve Belh'in fethi 656 - Hz. Osman'ın (ra) şehadeti
656 - Hz Ali (ra) halifeliği 656 - Cemel vakası 657 - Sıffîn Savaşı 661 - Hz Ali'nin (ra) şehadeti
661 - 750 Emeviler Devleti Kuruldu (14 halife gelmiştir) 661 -I.Muaviye (ra) Halifeliği 661 - Şam'ın Hilafet merkezi yapılması 662 - Sistan (Sicistan'ın fethi) -İran/Afganistan'ın bir kısmı- 663 - Sudan 664 - Afganistan, Kâbil ve Hindistan’ın kuzey kısmı alındı 665 - Tunus (Afrikiyye) alındı 670 - 1.İstanbul kuşatması esnasında Hz. Eyub El-Ensari (ra) şehit oldu. 670 - Kayravan şehri inşa edildi 673 - Kıbrıs,Girit,Sicilya alındı 673 - Buhara Kudüs tekrar ele geçirildi. 680 - I.Muaviye'nin (ra) vefatı
680 - I. Yezid (I. Muaviye'nin oğlu) Halifeliği 680- Kerbela olayı 683 - Harre Savaşı
684 - Abdullah b. Zübeyr halifeliğini ilan etti
İslam dünyasında Suriye dışında bütün ona biat etmeyen kalmadı
Mervaniler Dönemi
685 - 705 Abdülmelik b. Mervan dönemi 685 - Aynülverde savaşı ile Tevvabin zümresi yok edildi
692 - Zalim Haccac tarafından Mekke'nin kuşatılması ve zaptı. Abdullah b Zübeyr'in şehit olması
711 - I.Velid döneminde,Endülüs'ün fethi
İslam ordusunun Tarık b. Ziyyad kumandasında İspanya'ya geçişi (Kadiks Savaşı) Tarık Bin Ziyad, Vizigot kralı Rodrigo'yu yenilgiye uğratınca krallık yıkıldı ve İber Yarımadası'nın güney kısımları kısa bir süre içinde Müslümanların eline geçti.
712 - Semerkant'ın Müslümanlar tarafından fethi
717 - 720 Abdülaziz oğlu Ömer'in Halifeliği
718 - Eshabın en sonuncusu olmak üzere Ebu Tufayl Amir'in vefatı
724 -Hişam döneminde (Emevi) : Hazarlar'ın Halife Hişam'ın ordularına yenilmeleri ve Gürcistan' ın Arapların eline geçmesi.
725 - Mutezile fırkasının zuhuru.
732 - Puvatya Savaşı
Emeviler ile Franklar arasında oldu Franklar kazandı
726 - Kurtuba'nın Abdurrahman Gafiki tarafından zaptı
747 - II.Mervan döneminde(Son emevi halifesi) Horasan'da Ebu Müslim'in Abbas oğullarını başa geçirmek için ayaklanması 748 - Ebu Müslim'in Nişabur'a girmesi Abbasi taraftarlarının başına geçen Kahtaba'nın Gürcan yöresinde Emevileri ilk defa yenmesi. 749 - Kahtaba'nın Emevi ordusunu İsfahan'da yenmesi ve Ambar civarındaki savaşta ölmesi Abbasi kuvvetlerinin Kufe'ye girmesi ve ilk Abbasi Halifesi olarak Ebül-Abbas'a Kufe camiinde biat olunması 750 - Zap Savaşı ile Emevi Devleti yıkıldı
750 - Abbasi Devleti kuruldu 750 - 754 Abdullâh Seffah (ilk Abbasi halifesi) 751 - Abdullah Seffah tarafından devlet merkezinin Kufe'den Ambar şehrine taşınması (Irak) 751 - Talas Savaşı
754 - 775Abdullâh Mansûr (Abbasi halifesi)
755 - 1031 Emevi Hanedanının mensubu Abdurrahman kaçtığı İspanya’da Endülüs Emevi Devleti’ni kurdu.
III. Hişam'ın hilafetten feragatiyle Emevi Hanedanı son buldu ve İber yarımadasında Tayfa Dönemi (Tavaif-i Mülûk - 1031-1091) resmen başlamış oldu.
İslam tarihinde aynı anda Abbâsîler, Endülüs Emevîleri ve Fâtımîlerde olmak üzere ilk kez üç halife çıktı.
762 - Bağdad şehri kuruldu.
763 - Endülüs Emevi Devleti bağımsızlığını ilan etti.
767 - İmâm-ı Âzam Ebû Hanîfe’nin vefatı.
771 - Kuzey Afrika’da Berberîlerin isyanı
(Berberiler, Mısır dışındaki bütün Kuzey Afrika’nın yerli ahalisidir)
786 - 809 Hârûn Reşîd (Abbasi halifesi)
788 - 974İdrîsîler:
Fas'ta bağımsız idrisi devletinin kuruluşu.
Zeydi Arap hanedan.
Endülüs Emevi Devleti tarafından yıkılmıştır.
Fas'ta hüküm süren ilk İslam hanedanıdır.
Kurucusu Hasan bin Ali'nin soyundan gelen İdris b. Abdullah b. Hasan b. Ali'dir.
800 - Hazarların Müslüman ülkelerine son akınları Halife Harun Reşid zamanında olmuştur.
Halife Harun Reşit, kumandanı Yezid'i Hazarların üzerine göndermiş ve o da Hazarları Ermenistan'dan çıkarmayı başarmıştır.
Böylece Güney Kafkaslar'da hâkimiyet için yapılan Arap-Hazar mücadelesi sona ermiştir.
800 - 909/1048 Aglabiler Emirliği Aglebîler
Fâtımîlerden önce Kuzey Afrika'nın bir bölümünde hüküm süren emirlik.
Aglebilerin Tunus'a hâkim olması Bağdat'ta Abbâsî hâkimiyeti devam ederken, Halife Harun Reşid emirlerinden İbrahim bin Agleb'i, Kuzey Afrika'ya vali tayin etti.
İbrahim bin Agleb, Tunus'ta isyanları bastırarak duruma hakim oldu
İçişlerinde özerk, dışişlerinde halifeye bağlı Aglebiler Devleti kuruldu 904 yılında Şii Fâtımîler'in eline geçti.
819 - 999 Samânîler Orta Asya ve doğu İran'da kurulmuş, adını kurucusu Saman Hüdâ'dan alan bir hanedanlıktır.
İslâm ordularının İran'ı ele geçirmesinin ve Seferi egemenliğinin yıkılmasının ardından İran'da iktidarı ele geçiren ilk yerli yönetimdir.
Samanîler dönemi İran milletinin başlangıcı olarak kabul edilir.
Horasan, Taberistan, Kirman, Cürcan, Rey ve Maveraünnehir'e kadar yaymışlardır
Devletleri 999 yılında Karahanlılar tarafından yıkıldı
820 - İmam Şâfii’nin vefatı.
822 - 872 Tahiriler devleti Horasan'da Tahiriler devletinin kuruluşu.
Türkistan, İran ve Afganistan'da Horasan merkezli olarak egemenlik sürmüş olan bir Müslüman devlet.
Abbasi Halifesi Memun adına komutanlık yapan Tahir bin Hüseyin tarafından kurulmuştur.
Türk komutan Afşin'in, Babek ayaklanmasını bastırmasından sonra nüfuzunun artmasıyla birlikte Tahiri Emiri Abdullah ile arasında bir rekabet oluştu.
Ayrıca Tahiri yönetimindeki Bağdat'ın yerine Samerra'nın kurulmasını ve başkent olmasını sağlayan Türklerin nüfuzunu kırmak için Halife Müstain, Tahiriler ile gizlice görüşerek Tahirilerin ve Türklerin arasında bir iç savaşın yaşanmasına neden oldu.
Bu savaşı Türkler kazanınca Türklerin nüfuzu daha da artarken Tahirilerin itibarı sarsıldı ve Türkler, Müstain'i hilafet makamından indirerek yerine Mutez'i getirdi.
(Abbasi Halifeleri 862 - 866 Ahmed Mûstain / 866-869 Muhammed Mutez)
Tahirîler Horasan'ı ele geçirerek bölgeyi kendi topraklarına katan Seferîler tarafından yıkılmışlardır.
822 - Endülüs Emevi Halifesi II. Abdurrahman tarafından Barcelona'nın zaptı .
Kurtuba'da Emevi Halifesi II. Abdurrahman'ın saltanatı
833 - 842Abbâs Mutasım (Abbasi halifesi)
836 - Samarra’nın başkent oluşu (Abbasi devleti)
840 - 1212 Karahanlı Devleti kuruldu Karahanlı Devleti ya da kısaca Karahanlılar, Orta Asya ve Maveraünnehir'de hüküm süren bir Türk Hanedanıdır.
Orta Asya'da kurulmuş ilk İslam Hanedanıdır.
Karahanlı Devleti, Karluk Türk kabilelerine mensuptur.
Kurucusu Bilge Kül Kadir Han'dır
Karahanlılar, İslamiyeti topluca kabul eden ilk Türk devletidir
842 - 847 Hârûn 'Vâsık (Abbasi halifesi)
847 - Abbasi Devleti’nde gerileme dönemi başladı.
855 - İmam Hanbeli’nin vefatı.
861 - 1003Seferîler veya Saffârîler
İran'ın güneydoğusu ile Afganistan'ın güneybatısında yer alan Sistan'da kurulmuş kısa ömürlü bir Fars hanedandır.
Seferîler, Horasan'ı ele geçirerek bölgeyi kendi topraklarına katmış Tahirîleri yıkmışlardır. 1003 yılında Gazneliler tarafından son verildi.
868 - 905 Tolunoğulları Devleti kuruldu Tolunoğulları, Abbasilerin siyasi ve sosyal anlamda çöküş yaşadıkları dönemde Mısır'da kurulmuş ve kısa sürede topraklarına Suriye, Filistin, Tarsus gibi önemli bölge ve şehirleri dahil ederek sınırlarını Berka'dan Fırat Nehri'ne kadar genişletmiştir.
Abbasi Hanedanı'nın merkezi otoritesinden ayrıldılar
Tolunoğulları, Ptolemaios Hanedanı idaresinden sonra ilk bağımsız hanedan olan Türk kökenli bir Memluk hanedanı Bu devletin bir diğer önemi ise Müslüman olan Türklerin kurduğu ilk bağımsız devlet olmasıydı.
Ahmed bin Tolun, Tolunoğulları hanedanının kurucusudur.
Aslen bir Türk köle askeri olan Tulun, 868'de Abbasi valisinin vekili olarak Mısır’a geldi.
Mısır valisi oldu. 868 yılında bağımsızlığını ilan etti
870 - İfratçı şilliğin bir kolu olan İsmaililik (Batıniler)in yayılmağa başlaması
870 - Buhâri’nin vefatı
885 - Hamdaniler kuruldu.
Hamdânîler Kuzey Irak (El Cezire) ve Suriye'de hüküm sürmüş bir Şii Arap hanedanıdır.
Bu devlet çevresindeki diğer devletlerle sürekli mücadele içinde olmuş 1104 yılında da fatimiler tarafından hakimiyetlerine son verilmiştir.
Hamdaniler daha türkler bu coğrafya'da yok iken kurulmuş bir arap alevi devletidir.
892 - Bağdat’ın tekrar başkent olması
899 - Karmatîler Beklenen mehdîyi temsil iddiasında olan Ebû Sa'îd Cennâbî; İsmâ'îliyye'deki bölünmeden sonra Bahreyn’de müstakil bir Karmatî devleti kurdu.
Karmatîler, 11. yüzyıla kadar bağımsızlıklarını korumuşlardır.
900 -Alevi (Zeydiler) Yahya el-Hadi'nin Yemen'de Taba devletini kurarak San'ayı merkez yapması (sonu : 956)
900 - Karluk Türklerinin müslüman oluşu.
904 -Aglebî saltanatı Fâtımîler'in eline geçti.
905 - Ahmed bin Tolun'un ölümünden sonra yerine geçen oğulları ve torunları da Abbasiler ve Karmatiler ile mücadeleye devam etmişlerdir.
Bu mücadeleler devleti zayıflatmış ve iç çekişmeler de devletin sonunu hazırlamıştır.
Abbasiler'e bağlı bir Türk komutan olan Muhammed bin Süleyman tarafından Tolunoğulları Devleti yıkılmıştır.
909 - 1171 Fâtımî Devleti Ubeydullah el-Mehdî, İfrîkıye Fâtımî halîfeliğini kurdu
Tunus'ta kurulduktan sonra merkezi Kahire'ye taşıyan ve Fas, Cezayir, Libya, Malta, Sicilya, Sardinya, Korsika, Tunus, Mısır, Filistin, Lübnan, Ürdün ve Suriye'de egemenliğini kuran Şii meşrebinin İsmailî mezhebine bağlı devlet. Mehdi (Ubeydullah el-Mehdi Billah) (909-934)
(İlk Fatimi halifesi) Âzıd (El-Âzıd) (1160-1171)
(Son Fatimi halifesi)
921 - Volga Bulgarları arasında islâmlığın tam yayılması
923 - Taberî’nin vefatı.
925 - Râzî’nin vefatı
(İslam dünyasının ve bütün ortaçağın büyük hekimi)
927 - Karmatların Küfe'yi aldıktan sonra Bağdad'a hücumları
928 - Karmatlıların Mekke'yi zaptetmeleri ve Kabe'deki Hacer-i Esved'i alıp götürmeleri Onbinlerce hacı şehit oldu
929 - 1003 Musul ve Halep'te Hamdaniler.
Hamdaniler; Büveyhoğulları, Kürtler, Harput Ermenileri, Fatimi İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu ile mücadele ediyordular.
Çareyi Halep'i ve emirliklerini Mısır'da bulunan Fatimiler İmparatorluğuna bağlanmakta bulmuşlar ve bir vassal emir olarak Halep'te 1032'ye kadar hüküm sürmüşlerdir. 1035'te Fatimiler, Hamdanileri Halep emirliğindan atmışlardır.
932 - Karahanlı hükümdarı Abdülkerim Satuk Buğra Han, İslam'ı kabul ederek, tarihteki ilk Müslüman Türk Hakanı olmuş, Türk topluluğunun toplu halde İslam'a geçmesine yol açmıştır.
934 - 940 Muhammed Râdî (Abbasi halifesi)
Bizans İmparatorluğu ve Büveyhîler’in saldırılarıyla uğraşmak zorunda kaldı
934 - 1062Büveyhîler
İran ve Irak'ta hakimiyet sağlayan Deylemi kökenli İrani ve Şii karakterli bir hanedan.
Deylemlilerin kurduğu en güçlü hanedan olarak sayılır.
Büveyhîler ilk önce Kuzey İran'a sahip olmuş daha sonra güneye çekilmişlerdir.
Sasanilerin yıkılışından sonra İran'ın çoğunu ele geçiren ilk bağımsız İrani devlettir.
İmadüddevle devrinde, Şiraz (934), Ahvaz (938), Rey (942) ve Bağdat (945) kontrol altına alındı.
Adudüddevle devrinde Umman (967), Kirman (968), Kuzey Irak (978), Diyarbakır yöresi- El Cezire (979) , Taberistan ve Cürcan (981) da Büveyhi topraklarına dahil oldu.
Büveyhiler Fatimilere; halife de Büveyhilere bağlıydı.
935 - Eş’ârî’nin vefatı
935 - Bağdad'ta Türk muhafız birlikleri kumandanları için "Emirül ümera"lık görevi kurularak buraya Ebu Bekir Mehmed'in tâyini ile Abbasi devletinde gerçek idarenin Türklerin eline geçmesi.
935 - 969 İhşîdîler Mısır ve Levant'ı yöneten bir Türk Memlûk hanedanı
Fâtımî ordusu, Fustat'ı fethettiğinde İhşîdîler sona erdi.
945 - (Şii) Büveyhiler Bağdat’ı ele geçirdi.
959 - Oğuz Yabguluğu, Selçuk Bey'in gücünden korkuyorlardı
Selçuk Bey lideri olduğu ve bağlı bulunduğu Kınık Boyu ile birlikte başkent Yeni Kent’ten uzaklaşarak başka bir Oğuz şehri olan Cend şehrine göç ettiler.
Selçuk Bey, sürgün edildiği Cend şehrinde hakimiyetini genişletmiş ve Şehrin hakimi durumuna gelmişti.
Kınık boyu ve Selçuk Bey, burada Müslüman oldular
960 - Karahanlılar arasında (Kaşgar ve yöresi) islâmlığın yayılışı
962 - Gazneli Alptekin'in Samanoğullarından ayrılarak bağımsızlığa kavuşması
963 - 1186Gazne Devleti kuruldu
Devlet kurucusu, Alp Tegin, Samanîlerin ordu komutanlarındandı.
1021 - Kandehar ve Keşmir'in Gazneliler tarafından zaptı .
1023 - 1091 İşbiliye'de (Sevilla)Abbadiler.
Abbâdîler,İspanya'da kurulmuş bir Müslüman-Arap devletidir.
İspanya'da Endülüs Emevi Devleti'nin 756-1031 yılları arasında karışıklıklar içinde bulunması nedeniyle Abbadiler 1023 yılında Sevilla kentinde bir devlet kurdular.
Beni Lahm kabilesi mensuplarından Endülüslü kumandan Muhammed bin Abbad'ın oğlu kâdı Ebü'l-Kâsım Muhammed tarafından kurulmuştur.
Abbadiler'in egemenliğine bir uydu devlet olan Murabıtlar tarafından son verildi.
Abbâdîler, İşbiliyye ve çevresinde hakimiyet kurdular.
1030 - Gazneli Sultan Mahmud’un vefatı yerine oğlu Mes’ud’ın Sultan olması
1031 - 1075 Abdullah Kâim Döemi (Abbasi halifesi)
1031 - Kurtuba'da Emevi Halifeliğinin sona erişi "Tevaif-ülmülük"
Tavaif-i Mülûk; Mülûkü't Tavaif ya da Tayfa
Endülüs Emevi Devleti'nin 1031 yılında çökmesi üzerinde İber yarımadasında kurulmuş ve 1031-1090 yılları arasında hüküm süren Müslüman emirlikler için kullanılan tabir
1031 - Tuğrul Bey'in Merv'i Gaznelilerden alışı.
1037 - Büyük Selçuklu İmparatorluğu, Tuğrul Bey tarafından kuruldu.
1040 - Dandanakan Savaşı: Selçuklu - Gazneliler savaşı Selçuklu Tuğrul ve Çağrı Beyler’in Dandanakan Savaşı’nda Gazneli Sultan Mes’ud’u mağlûp etmeleri
1040 - Karahanlı Devleti’nin Doğu ve Batı Karahanlı Devleti olarak siyaseten İkiye ayrılması
Doğu Karahanlı Devleti, Karahanlı Devleti ikiye ayrılınca; Büyük Kağan unvanıyla, Şerefüddevle, merkezi Balasagun ve Kaşgar'ı kendine bırakıp, kardeşlerinden Buğra Han Muhammed'e, Taraz ile İsficab'ı, Mahmud'a ise Arslan Tigin unvanıyla ülkenin doğusunu verdi.
Melikşah döneminde Karahanlılar, Selçukluların üstünlüğünü kabul etti. Doğu Karahanlıları 1210-1211 yıllarında Karahitaylar yıktı.
1042 - 1051 Selçukluların Isfahan'ı almaları ve Irak'ı Acem'e inmeleri.
1055 - Halife Kaim gizlice Selçuklulardan yardım istedi.
Bunun üzerine Tuğrul Bey Bağdat’a girip Büveyhioğullarının tehlikelerine son verdi.
Halife de Tuğrul Bey’e Doğunun ve Batının Hükümdarı ünvanını verdi.
Böylece İslam dünyasının siyasi hâkimiyetini Türkler temsil etmeye başladı.
1070 - 1080 Selçuklular'ın Suriye ve Filistin'i fethi
1071 - Malazgirt savaşı 26 Ağustos'ta Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan ile Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen arasında gerçekleşen muharebedir.
1071 - 1178 Danişmendliler Beyliği kuruldu
Sivas merkez olmak üzere Çorum, Tokat, Niksar, Amasya, Malatya, Kayseri şehirleri civarında kurulmuş bir Anadolu beyliğidir.
II. Kılıçarslan tarafından yıkılmıştır.
İlk başkenti Niksar olup sonraki başkenti Sivas'tır.
Anadolu Selçuklu Devleti'ne katılan ilk Türk beyliğidir.
1071 - Kudüs'ün Selçuklulara geçmesi.
1072 - Abbasi Halifesi Kaim Billah tarafından Selçuk Sultanı Melikşah'a "Emir ül-Müminin" unvanının verilmesi.
1072 - 1107 Selçuklu Kutalmuşoğlu Süleyman'ın ve oğullarının Anadolu fütuhatı.
1072 - 1202 Saltuklu Beyliği kuruldu
1074 - 1098 Tanrıvermiş Beyliği kuruldu
1075 - 1308 Anadolu Selçukluları kuruldu
1075 - 1094 Abdullâh Muktadî (Abbasi halifesi) dönemi Bağdat’ta Şiîler’le Sünnîler, zaman zaman da Sünnîler arasında çıkan mezhep çatışmaları Selçuklu Sultanı Melikşah ile veziri Nizâmülmülk’ün müdahaleleriyle önlenmiştir.
1076 - Şam'ın Selçuklulara geçmesi.
1077 - 1231 Harzemşahlar devleti kuruldu
Orta Asya'da Harezm bölgesinde Kutbeddin Muhammed Harezmşah tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı bir devlettir.
Bu devlet, Anadolu Selçuklu Devleti ile 1230 yılında yapılan Yassı Çemen savaşı sonucunda iyice zayıflamış, 1231 yılında Celaleddin Harezmşah'ın ölümü ile yıkılmıştır.
1078 - Melikşah tarafından kardeşi Tutuş 'a Suriye ve Filistin'in verilmesi.
1078 - İznik'in Selçuklular tarafından fethi
1080 - 1228 Mengüçlü Beyliği kuruldu
1081 - 1098 Çaka Beyliği kuruldu
1084 - Antakya'nın Selçuklular tarafından fethi
1085 - Konya Selçuk Sultanı Kutulmuş oğlu Süleyman'ın ölümü. Melikşah'ın Selçuk birliğini yeniden kurması
1085 - 1398 Dilmaçoğulları Beyliği kuruldu
1085 - 1112 Çubukoğulları Beyliği kuruldu
1086 - Tutuş, Artukbey'e Kudüs'ü ikta etti
1089 - Selçukluların Semerkant ve Buhara'yı almaları .
1089 - Batı Karahanlı Devleti’nin Büyük Selçuklu Sultanı Melikşâh’ın yüksek hâkimiyetini kabul etmesi
1090 - Doğu Karahanlı Devleti’nin Büyük Selçuklu Sultanı Melikşâh’ın yüksek hâkimiyetini tanıması
1090 - Hasan b. Sabbah' ın Alamut'u zaptederek Hasişiler'i bağımsız bir devlet halinde teşkilatlandırması Selçuklu Devleti’nin zamanında kurulan Haşhaşiler tarikatının kurucusu olan Hasan Sabbah farklı bir dini ekolle ve kurduğu tarikatın suikaste dayanan farklı askeri taktikleri ile tanınmaktadır.
Selçuklu Veziri Nizâmülmülk Sabbah’ın yakalanması için emir verdi.
Bunun üzerine Hasan Sabbah yine İranda bulunan Kazvin şehrine kaçtı ve Alamut Kalesi'ni kendi karargahı olarak seçip Nizârî-İsmaili Devleti'ni 4 Eylül 1090 tarihinde kurdu.
1124 öldü (Şii-İsmaili)
1090 - Murabıtların İspanya topraklarına da hakimiyetlerini yaymaları
1092 - Melikşah'ın ve Nizamülmülk'ün öldürülmesi
Melikşah'ın ölümü üzerine I. Kılıçarslan tarafından Konya Selçuk devletinin bağımsız olarak yeniden kuruluşu.
1092 - 1194 Irak Selçukluları kuruldu
1092 - 1117 Suriye Selçukluları kuruldu
1092 - 1187 Kirman Selçukluları kuruldu
1092 - Halife Muktedî-Biemrillâh’ın (Abbasi) son dönemlerinde Büyük Selçuklu Veziri Nizâmülmülk ve Sultan Melikşah’ın bir ay içerisinde ölmelerinin ardından Büyük Selçuklu Devleti taht kavgaları yüzünden sarsılmaya başladı.
Selçuklu hânedanı mensuplarının taht kavgalarıyla meşgul olmasını ve İslâm dünyasının güçlü bir siyasî iradeden mahrum bulunmasını fırsat bilen Haçlı orduları bu dönemde Ortadoğu’yu istilâ ederek Urfa (1098), Antakya (1098) ve Kudüs’te (1099) birer Haçlı devleti kurdular.
1094 - 1118 Ahmed Mûstazhir (Abbasi halifesi) Bâtınîler’le mücadele Müstazhir-Billâh döneminin önemli olaylarından biridir.
1094 - Fatımi Halifesi Mustansır'ın ölümü ismaili hareketinin sona ermesi.
1095 - 1183 İnaloğulları Beyliği kuruldu
1097 - I. Haçlı seferi (Suriye'ye gelişi)
1097 - Haçlıların Anadolu Selçuklu devletinin merkez'i İznik'i zaptetmeleri ve Eskişehir civarında Sultan I. Kılıçarslan tarafından bozguna uğratılmaları .
1098 - Kudüs'ün 'Artuklulardan FatımIlerin eline geçmesi.
1099 - Haçlılar, Kudüs'ü ele geçirerek burada Kudüs Haçlı Krallığı'nı kurdular. Şehirde kalan Müslümanlarla Musevilerin yok edilmeleri ve mallarının yağması .
1102 - 1409 Artuklu Beyliği ya da diğer adıyla Artuklular, Harput, Mardin ve Hasankeyf bölgelerinde yılları arasında hüküm sürmüş bir Oğuz Türkmen Beyliğidir.
Artuklular, 1102 yılında, Güney ve Doğu Anadolu'da Artuk Bey tarafından kurulmuş bir beyliktir.
İsmini Türkmen beyi olan Artuk Bey'den almıştır.
1086 yılında Kudüs'ü alan Artuk Bey aynı yıl burada öldü.
Daha sonrasında Artuklular Hasankeyf, Mardin ve Harput olmak üzere üç ana koldan idare edildiler.
Hasankeyf kolu, Artuk Bey'in oğlu Sökmen Bey tarafından kurulmuştur.
Başkenti Hasankeyf, daha sonra da Diyarbakır olarak belirlenmiştir.
1231 yılında Eyyubiler tarafından yıkılmışlardır.
Mardin kolunun kurucusu İlgazi Bey'dir.
Sırasıyla Anadolu Selçuklu, Eyyubi ve Moğol hakimiyetine girmişler, 1409 yılında Karakoyunlular tarafından yıkılmışlardır.
Harput kolunun kurucusu Mardin Artuklularından Melik İmameddin Ebubekir'dir.
1224 yılında I. Alaaddin Keykubad, Harput'u alarak bu kola son vermiştir.
1104 - Tuğtekin'in bağımsız olarak Şam'a hâkim olması .
1105 - Doğu Karahanlı Devleti’nin yeniden istiklâline kavuşması
1110 - 1207 Ahlatşahlar Beyliği kuruldu
1112 - Gazali'nin Tus şehrinde vefatı
1117 - Büyük Selçuklu hükümdarı Sultan Sencer'in saltanatı .
1127 - 1250Zengi Devleti Mezopotamya ve Suriye'de hüküm sürmüş Türk devletidir.
İlk hükümdarı İmadeddin Zengi'dir.
Zengiler, İkinci Haçlı Seferi'ni etkisizleştirmişler ve İslam dünyasını Haçlıların istilasından korumuşlardır.
Nûreddin Mahmud Zengî'nin komutanlarından Selahaddin Eyyubi, Fâtımîlere son vermiş, Nureddinin ölümünden sonra da Mısır'da Eyyûbîler devletini kurmuştur (1171)
1128 - Nurettin Zengi'nin Haleb'i ele geçirmesi.
1133 - Doğu Karahanlı Devleti’nin Kara-Hıtaylar’ın egemenliği altına girmesi
1141 - Büyük Selçuklu Sultanı Sançar’ın Katavan Savaşı’nda Kara Hıtaylar’a yenilmesi ve Batı Karahanlı Devleti’nin Kara-Hıtay hâkimiyetini tanıması
1147 - İkinci Haçlı Savaşı .
1154 - Nurettin Zengi tarafından Şam'ın Haçlılardan kurtarılışı
1159 - Mısır’da yönetimi Selahaddin Eyyubi ele geçirmiştir.
1166 - Kadiri tarikatı kurucusu Şeyh Abdülkadir Geylani'nin vefatı
Ahmed Yesevi'nin vefatı
1170 - Gazze'nin Salâhattin Eyyübi tarafından Haçlılardan geri alınması
1171 - Fatımi Halifesi genç Âzıd 21 yaşında iken öldükten sonra Selahaddin Eyyubi camilerde hutbeyi kendi adına okuttu.
Böylece Mısır'da Şii Fâtımîler Halifeliğine son vererek Sünnilige dönüldüğünü ve Bağdat'taki Abbasiler Halifeliğine bağlılığını ilan etti.
Bu olay ile Fatımiler Devleti resmen son buldu.
1171 - 1250 Eyyûbîler Devleti Zengi Devleti'nin komutanı olan Selahaddin Eyyûbî'nin kurduğu Eyyubiler Hanedanı'nın Mısır ve Suriye'de egemen olduğu devlettir.
En güçlü olduğu dönemde Mısır, Suriye, Irak, Hicaz ve Yemen'i egemenliği altında tutmuştur.
1174 - Nurettin Zengi'nin Şam'da ölmesi üzerine Salâhattin'in Şam'ı zaptederek Suriye'yi idaresi altına alması
1186 -Gurlular
Hüsrev Melik'i ve oğullarını esir alarak, Gazne Devleti'ne son verdiler.
Horasan'da, diğer birçok doğu İran Tacikler'i gibi Sünni Müslüman bir hanedandı.
Gurlular'ın kurduğu imparatorluğun merkezi bugün Afganistan sınırları içinde kalan Gur kenti olup toprakları günümüz İran, Afganistan, Pakistan topraklarını, Hindistan'ın kuzey bölgelerini, Türkistan'ın ve günümüz Arap ülkelerinin ise bazı bölümlerinden oluşuyordu.
1206'da Gurlular'ın ordusunda yer alan Kıpçak Türk bir general olan, Delhi'yi fethetmiş Kutbiddin Aybek bağımsızlığını ilân etti ve gelecekte Delhi Sultanlığı adı altında yaşayacak sultanlıklar dizisinin ilk halkasını kurdu. (1206-1526)
Gurlular, yazılı kaynakların birçoğu günümüze dek ulaşamamış olsa da sanat ve edebiyatta oldukça ileri gitmişlerdir.
Horasan'da gördükleri mimarî eserleri, minarelerin seçkin örnekleriyle anayurtlarına, Hindistan'a uyarlamışlardır.
1187 - Selâhaddin, Kudüs’ü Haçlılar’dan geri aldı
Salâhattin Hıttin'de yendi
1188 - Sur, Trablus ve Antakya dışında bütün yerlerin Salâhattin tarafından Haçlıların elinden kurtarılması
1189 - 1192 Üçüncü Haçlı seferi.
1194 - Irak Selçukluları Devleti yıkıldı Son hükümdar Sultan III. Tuğrul Şah'ın 1194 yılında bugünkü Tahran yakınında yapılan Rey muharebesinde Şii İslam'ın Alevi-Caferi koluna mensup Harezmşah Tekiş tarafından yenilerek öldürülmesi bu devletin sonunu getirdi ve ülke topraklarının bir kısmı Harezmşahlar'a katıldı, bir kısmı ise İldenizlilere kaldı.
1231 - Celaleddin Harezmşah'ın ölümü ile Harezmşah devleti yıkılmıştır.
1231 - Abbâsî halifeliğine ait merkezlere saldırılar düzenleyen Moğollar Erbil, Âmid, Mardin ve Nusaybin gibi şehirlerde büyük yağma ve katliam yaptılar.
1232 - Gırnata'da Beni Ahmer devletinin kuruluşu (sonu : 1492).
1243 - Moğolların Anadolu Selçuklularını Kösedağ savaşında yenerek Selçukluları tabiiyet altına almaları
1248 - Yedinci Haçlı seferi.
1252 - Batu Han zamanında Altınordu Hanlığında İslâmiyetin yayılmağa başlaması
1254 - Mısır'da Türk Memlûkler saltanatının başlaması (Sonu:1517).
1256 - 1483 Karamanoğulları Beyliği
1256 - Hulâgu'nun Tebriz'de İlhanlılar devletini kurması (sonu:1344).
Cengiz Han'ın torunu Hülagû Han tarafından, merkezi Tebriz olmak üzere Azerbaycan'da kurulan Moğol devletidir
1256 - Altınordu (Kıpçak) hükümdarı Berke Hanın saltanatı ve Müslümanlığın bu ülkede yayılması .
1256 - Batinilik, Melikşah döneminde güçlenen hareket ortadan kaldırılmak istenmiş ancak Melikşah'ın ölümü üzerine başarılı olunamamıştır.
Moğol hükümdarı Hülagü'nün Alamut Kalesi'ni yıkması ile ortadan kalkmıştır. Haşişiler İran'a sürüldü
1258 - Moğol Hükümdarı Cengiz Han’ın torunu Hulagu’nun yönetimindeki İlhanlılar, Bağdat’ı yakıp yıktılar, Halife Mustasım’ı ve yakaladıkları hanedan üyelerini öldürdüler.
Böylece 508 yıllık Abbâsî Devleti son buldu.
1260 - Moğol felaketi, Aynicâlût Savaşında Memlüklü kumandanı Baybars tarafından durduruldu. Baybars tahta geçti.
1260 - Kubilay Han zamanında islâmlığın Çin'de yayılmağa başlaması
1260 / 1517 - Memluk Devleti Mısır'da Türk Memlük Sultanı Baybars tarafından Mısır Abbasi Halifeliğinin dini bir makam olarak kurulması
Türk asıllı memluklu kölemenler ve Çerkez'lerden oluşan sultanlar hanedanıdır.
1265 - Kıpçak halkının Müslümanlığı tamamen kabulü.
1270 - Sekizinci Haçlı seferi (Son)
1273 - Konya'da Celâleddini Rumrnin vefatık
1277 - Mısır Memlük Sultanı Baybars'ın Elbistan'da Moğolları yenerek Anadolu'ya girmesi.
Baybars' ın ölümü
1280 - 1424 Menteşeoğulları Beyliği
1288 - Kalavun'un Trablus Şam'ı alması (Memluk Sultanı)
1287 - Memlük Sultanı Kalavun tarafından Lâzkiye'nin zaptı ve Antakya Haçlı hükümetine son verilmesi.
1288 - Ertuğrul Beyin Söğüt'te ölümü
1288 - İlhanlı hükümdarı Sultan Argun'un peygamberlik iddiası ile Rey'de bir Kâbe yaptırarak halkın Mekke'ye hacca gitmesini yasak etmesi.
1291 - Mısır Memlük Sultanı Halil Eşref tarafından Sur, Akkâ ve Sayda kaleleri zaptedilerek Akkâ'daki Lâtin prensliğine son verilmesi ve Haçlıların böylece Filistin ile Suriye'de ellerinde kalan en son yerlerden çekilmeleri.
1300 - Gazan Han'ın Şam'ı ele geçirmesi (İlhanlı hükümdarı)
1300 - 1428 Germiyanoğulları Beyliği
1302 - 1410 Saruhanoğulları Beyliği
1308 - 1426 Aydınoğulları Beyliği
1308 - Konya Selçuk Sultanlığının son bulması
1313 - Muzafferiler,
Güney İran'da hüküm süren hanedan.
Şerafeddin Muzaffer tarafından kurulan hanedanın aslı,İslam dinini yaymak için Arabistan Yarımadasından gelip Horasan'a yerleşenlere dayanır.
Ülke toprakları 1393'te Timur Hanın eline geçti.
1321 - 1390 Tekeoğulları Beyliği
1325 - 1608 Ramazanoğulları Beyliği
1326 - Osmanlıların Bursa'yı fethi
1328 - 1381 Eretna Beyliği
1328 - İbn Teymiye'nin Şam hapishanesinde ölümü
1337 - Hacı Bektaş Velinin vefatı
1339 - 1521 Dulkadiroğulları Beyliği
1340 - 1432 Celâyirîler Irak ve İran topraklarında İlhanlılar Devletinde önemli mevkiye sahip olan Türkleşmiş Moğol Celayir boyunun önderi Büyük Hasan tarafından kurulmuş devlet.
Celayirîlerler Timur'un Beş Yıl Seferi karşısında Karakoyunlular ile birlikte Timur İmparatorluğuna karşı direnmiş ancak yenilerek Bağdat'ı kaybetmiştir.
Ahmed, önce Osmanlı Devleti'ne ve sonra Mısır'a Memlûk Devleti'nin yanına sığınmıştır.
Ahmed, Timur'un ölümünün ardından 1405'te tekrar devleti kurmuş ve Tebriz'i geri almaya çalışmıştır.
Fakat 1410'da Karakoyunlu sultanı Kara Yusuf tarafından yenilerek idam edilmiştir.
1363 - Edirne'nin fethi (Osmanlı tarafından)
1370 - 1507 Timur İmparatorluğu
Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk-Moğol devlet ve askeri teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıran Emir Timur tarafından kurulmuş bir devlet.
Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular ve Harezmşahlar’ın yıkılmasından sonra Türklerin Türkistan’da kurduğu en büyük devlet
Timur,Belh'de hükümdar ilan edildi
1378 - 1508 Akkoyunlular veya Bayındırlılar Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlet.
Horasan'dan Fırat Irmağı'na ve Kafkas Dağları'ndan Umman Denizi'ne kadar uzanan topraklarda egemen olmuşlardır.
Akkoyunlular 1502 tarihinde Nahçivan civarında İsmâ‘il Safevî Hatai ile giriştikleri meydan muharebesini kaybederek tarih sahnesinden silindiler
1380 - 1469 Karakoyunlu Devleti başkenti Tebriz olan Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlet.
Karakoyunlular'ın bu dönemde en önemli rakipleri Osmanlı Devleti ve Timur olmasına rağmen devleti yıkan darbe Akkoyunlular'dan geldi.
Devlet 11 Kasım 1467'de Akkoyunlular'ın önderi Uzun Hasan'ın gerçekleştirdiği ani bir baskın sonucu Cihan Şah'ın ölümüyle yıkıldı ve toprakları bu devletin eline geçti.
1389 - Hâce Muhammed b. Muhammed el-Buhârî'nin vefatı
Nakşibendiyye tarikatının kurucusu. (Bahaeddin Nakşibend)
1391 - 1396 Osmanlı'lar tarafından ilk İstanbul kuşatması
1393 - Bağdat'ın Timur tarafından zaptı
1396 - Niğbolu zaferi
1400 - Timur Memlûkluler idaresi altında olan Suriye'ye girdi.
Önce Halep'i sonra da Şam'ı ele geçirip talan edip yakıp harabeye çevirdi.
Sultan Nasır Farac Suriye'ye bir Memlûklu ordusu ile gitti.
Fakat tam Şam önünde bir çarpışmaya girişmekte iken Kahire'de bir komplo hazırlandığı haberini alınca ordusunu mağlubiyete terkedip geri döndü.
Timur harabe halindeki Şam'dan ayrılınca o şehir yine Memlûklular eline geçti
1402 - Ankara savaşı
1402 - Cava adasında İslamiyetin yayılışı
1405 - Timurleng'in Otrar'da ölümü
1420 - Kırım Hanlığının kurulması
1444 - Varna zaferi.
1448 - İkinci Kosova zaferi.
1466 - Konya'nın kesin olarak zaptedilmesi suretiyle Karaman beyliğine Osmanlılar tarafından son verilmesi
1475 - Osmanlıların Kırım'daki Kefe limanını zaptetmesi ve Kırım Hanlığının Osmanlı egemenliği altına girmesi.
1492 - Gırnata'nın, Ispanyollar tarafından zaptı ile Endülüs'te İslam hâkimiyetinin sona ermesi ve Müslümanlarla Yahudilerin İspanya'dan çıkarılmaları
1501 - 1736 Safevîler Modern İran tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen, İran tarihindeki en önemli hanedanlıklardan biri tarafından yönetilmiş devlet.
Bugünkü İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, tarihte ilk kez Şiî Onikiciliğini resmî mezhep olarak kabul etmiş ve Azerbaycan ve İran'ın varis olduğu Safevî Hanedanı'nın devletidir. Safevi İsmail'in Tebriz'de Şah unvanını alması ve resmi din olarak İran'a şiiliği kabul ettirmesi.
1514 -Çaldıran Zaferi (Osmanlı,Safevileri yendi)
1516 - 1517 Osmanlı-Memlük Savaşı
1516 - Mercidabık Muharebesi (Memluklüler ile)
1517 - Sina Çölü'nü geçen Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı Ordusu'nun üzerine giden Tomanbay, yapılan Ridaniye Muharebesi'ni kaybetti ve kaçtı Kaçan Tomanbay yakalandı idam edildi.
Böylece 267 yıllık Memlük Sultanlığı yıkıldı.
Suriye ve Mısır topraklarına Osmanlılar egemen oldu
1517 - Yavuz'un Kahire'yi zaptı
Hutbede adını Halife olarak okutması
Kâbe'nin kendisine gönderilen anahtarlarını alması ile Hicaz'ın Osmanlı hâkimiyetine girmesi.
1533 - Cezayir Türk Sultanı Barbaros'un Kanuni'yi metbu tanıması ve kendisinin Kaptan Paşalığa tayini ile Cezayir'in Osmanlı hâkimiyeti altına geçmesi.
1534 - Osmanlıların Bağdad' ı ve Tebriz'i zaptı
1537 - Osmanlıların Ege denizinde Venedik hakimiyetine son vermeleri.
1538 - Osmanlının Preveze zaferi.
1541 - Budin'in Osmanlılar tarafından zaptı
Macaristan'ın bir Osmanlı eyâleti haline gelmesi. Beşinci Karl'ın Cezayir'de Osmanlılar tarafından bozguna uğratılması .
1547 - Yemen'in fethinin Özdemir Paşa tarafından tamamlanarak bir Osmanlı eyâleti haline getirilmesi.
Piri Reis tarafından Aden'in tekrar fethi.
Maskat'ın Piri Reis tarafından fethi
1556 - Hindistan'da Ekber'in imparator olması .
1568 - Ispanya'da gördükleri zulüm ve baskıya karşı Endülüs Müslümanlarını n ayaklanmaları .
1571 - Osmanlılar tarafından Kıbrıs'ın fethi.
1574 - Tunus'un Osmanlılar tarafı ndan kesin olarak zaptı .
1578 - Portekizlilerin Fas'dan tardedilişi ve Fas'ın Osmanlı himayesine girmesi (Vadi üs-seyl muharebesi).
1582 - Hind Türk-Moğol Hükümdarı Ekber'in Din-i Ilahi adı altında bütün dinleri birleştirme teşebbüsü.
1703 - Türkiye'de Lale devrinin başlaması (sonu: 1730).
1740 - Vehhabi tarikatının kurulması .
1747 - 1733'de İran hükümdarı olan Nadir Şah'ın öldürülmesi ve Afganistan'ın bağımsız bir devlet haline gelmesi.
1783 - Rusların Kırım'ı istilası
1803 - Vehhabilerin Mekke ve Medine'yi zaptetmeleri.
1805 - Kavalalı Mehmet Ali'nin Mısır valiliğine tâyini.
1811 - Mısırda Mehmet Ali Paşa tarafından Kölemenlerin yok edilmesi.
1812 - 1818 Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından Mekke ve Medine'nin Vehhabilerden kurtarılarak Hicaz'ın tekrar Osmanlı hâkimiyeti altına alınması
Bismillahirrahmanirrahim
HİCRİ 1.YIL
Peygamberimiz'in (sav) Mescidinin Yapılışı
Ezan
Hz. Hamza'nın (ra) Sîfü'l-Bahr'e Gönderilişi
Ubeyde b. Hâris'in (ra) Râbığ'a Gönderilişi
Sa'd b. Ebi Vakkas'ın Harrar'a Gönderilişi
HİCRİ 2.YIL
Cihat Emri / İzni
Ebvâ (Veddan) Gazâsı
Buvat Gazâsı
Sefvan Gazâsı
Zü'l-Uşeyre Gazâsı
Nahle Seferi
Kıblenin Kâbe'ye Çevrilişi
Ramazan Orucunun Farz Kılınışı
Teravih Namazı
Bedir Savaşı
Sevık Gazası
Fıtır Sadakası ve Bayram Namazları Zekat Farizası
HİCRİ 3.YIL
Karkaratü'l Küdr Gazası
Ka'b b. Eşref'in Öldürülmesi,
Gatafan Gazası
Ebu Râfi'in öldürülüşü
İbn Süneyne (Sübeyne)'nin Öldürülüşü
Buhran Gazası
Karde Seferi
Hz Hasan'ın (ra) doğumu
Uhud Savaşı
HİCRİ 4.YIL
Katan Seferi
Abdullah b. Üneys (ra) Seriyyesi
Reci Seferi
Bi'r-i Mauna olayı
Amr b. Ümeyye Seriyyesi
Beni Nadir yahudileri Medine'den Sürüldü
İçki Haram Kılındı
Hz Ali 'nin (ra) annesi Fatıma hatun vefat etti
Hz. Zeyneb'in Vefatı
Peygamberimiz Aleyhisselamın Torunu ve Hz. Osman'ın Oğlu Abdullah'ın Vefatı
Ebu Seleme Abdullah b Abdulesed (ra) vefat eti
Hz Hüseyin Doğdu
Peygamberimiz Aleyhisselamın Hz. Ümmü Seleme ile Evlenişi
Bedru'l Mev'id Gazvesi
HİCRİ 5.YIL
Zatürrika Gazvesi
Dümetü'l Cendel Gazvesi
Müzeyneler Müslüman oluyor
Beni Mustalık Gazası (Müreysi’ Savaşı)
Rasulullah (sav)'ın Cüveyriye binti Haris ile evlenmesi
Hz. Aişe ve İfk (İftira) olayı
Peygamberimiz'in (sav) ,Hz Zeyneb b.Cahş ile evliliği
HENDEK SAVAŞI
Beni Kurayza Gazası
HİCRİ 6.YIL
Kurata seferi
Beni Lihyan seferi
Gabe gazası
Gamre seferi
Zülkasse seferi
Cemum seferi
Iys seferi
Tarf seferi
Dümetül Cendel seferi
Fedek seferi
Beni Fezare seferi
Ükl ve Üraniler
Hudeybiye Antlaşması
HİCRİ 7.YIL
Peygamber (sav) elçileri
Hayberin fethi
Peygamberimiz Aleyhisselamın Hz. Safiyye ile Evlenişi
Fedek Yahudileriyle Anlaşma Yapılması
Vâdi'l-kurâ Gazası
Hısma Seferi
Teymâ seferi
Benî Fezâre Seferi
Türebe Seferi
Hz. Ebu Bekr'in Necd seferi
Benî Mürre Seferi
Meyfaa seferi
Cinab Seferi
UMRETÜ'L-KAZA
HİCRİ 8.YIL
Peygamberimiz Aleyhisselam'ın Kızı Hz. Zeyneb'in Vefatı
Mute Gazası
Mekke'nin Fethi
Huneyn Savaşı
Taif Kuşatması
Halid b. Velid ile Osman b. Talha'nın Müslüman Oluşu
HİCRİ 9.YIL
Müslüman Kabilelere Valiler ve Zekat Tahsil Memurları Gönderilişi
Medine'ye Gelen Benî Temim Heyeti
Hâris b. Dırâr el-Huzâî'nin Medine'ye Gelişi, Müslüman Oluşu ve Benî Mustalıkların da Müslüman Olmalarını Sağlayışı
Benî Esed b. Huzeymelerin Müslüman Oluşu
Urve b. Mes'ud'un Müslüman Olup Taiflileri Müslümanlığa Davet Edişi ve Şehit Edilişi
Benî Uzre Heyetinin Medine'ye Gelmeleri ve Müslüman Olmaları
Kutbe b. Âmir'in Has'amlara Gönderilişi
Abdullah b. Avsece'nin Hârise b. Amr b. Kurayt Oğullarına Gönderilişi ;
Dahhâk b. Süfyan'ın Kurataları Te'dibe Gönderilişi
Beliyy Heyetinin Medine'ye Gelişi ve Müslüman Oluşu
Habeş Necaşî'si Ashama'nın Vefat Edişi ve Kendisi İçin Gıyâbî Olarak Medine'de Cenaze Namazı Kılınışı
Peygamberimiz Aleyhisselamın Zevcelerinden 1 ay inzivaya çekilişi
.png)
